Afdelingsoverstijgend & opgavegericht samenwerken
In toenemende mate krijgt de organisatie te maken met complexe opgaven, waar dwars door de organisatie heen én in ketens aan gewerkt wordt. Drie in het oog springende opgaven zijn:
- de implementatie van de Omgevingswet;
- de Wet open overheid (Woo);
- en de acute opgave Opvang vluchtelingen.
Implementatie van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen
De invoering van de Omgevingswet (Ow) is een omvangrijke en complexe stelselwijziging die grote impact heeft op de rol, verantwoordelijkheden, beleids- en regelruimte van lokale overheden en daarmee ook op de lokale gemeentefinanciën. Tegelijk met de invoering van de Omgevingswet hebben we te maken met de invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Ook deze stelselwijzing betekent een verandering van onze rol en verantwoordelijkheid in toetsing en handhaving. In principe gaan wij uit van de inwerkingtreding van beide wetten op 1 januari 2023, maar wij houden ook rekening met verder uitstel.
Om deze transitie in goede banen te leiden, hebben wij een programma-organisatie rondom de implementatie van de Omgevingswet en de Wkb opgericht. In het voorjaar van 2022 is dit programma omgevormd van een directieprogramma naar een lijnprogramma.
Het Programmateam Omgevingswet bestaat uit projectleiders, adviseurs, specialisten en ondersteuners die organisatiebreed de verbinding leggen met de betrokken afdelingen om zo een soepele inwerkingtreding te bewerkstelligen. Het programma bestaat uit vijf onderdelen: Omgevingsvisie, Omgevingsplan, VTH Fysiek Domein, (Digitale) informatievoorziening en Cultuur, houding en gedrag. Om de juiste acties en prioriteiten te kunnen bepalen, werken wij met de lijst van minimale vereisten van de VNG.
Het traject van de Omgevingsvisie is inmiddels gestart en in samenspraak met een extern bureau worden de eerste verkenningen gedaan. De komende maanden, tot aan de inwerkingtreding, gaat veel aandacht naar de realisatie van het verkorten van de beslistermijnen van 26 naar 8 weken, het inrichten van het nieuwe VTH-systeem (invoeren van het nieuwe ICT systeem en het trainen van medewerkers), en het aanpassen en inrichten van de bestaande werkprocessen op de Wkb. Daarnaast staan de komende maanden ook in het teken van verbinden en zorgen voor een ongestoorde dienstverlening voor en na de invoering van de Ow en de Wkb. Via een apart leer- en ontwikkeltraject worden medewerkers de komende tijd voorbereid op de veranderingen die de Omgevingswet en de Wkb van hen vragen.
Van Wob naar Woo
Op 1 mei 2022 is de Wet open overheid (Woo) in werking getreden. De Woo is de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en regelt het recht van burgers op overheidsinformatie. De Woo is een belangrijke stap in de ontwikkeling naar een open overheid en onderdeel van de continue verbetering van onze dienstverlening.
De Woo heeft tot doel om de transparantie van overheden te vergroten (informatie en besluitvorming). We zijn hierin al een eind op weg, maar met de nieuwe eisen is er meer verbetering en verandering nodig. De implementatie van de Woo gaat de gehele organisatie en alle medewerkers en hun werk nu en in de toekomst raken. Het tijdsbestek van de implementatie van de Woo bedraagt dan ook 8 jaar. Dit vraagt enorme inspanning van veel mensen binnen onze organisatie waarvoor ook extra middelen beschikbaar zijn gesteld.
Voor de ondersteuning van de organisatie en het bestuur bij het volledig Woo- proof werken en denken is het programmateam Woo opgericht. De kern is dat we binnen de gestelde termijnen aan de vereisten van de Wet open overheid voldoen.
De doelen die we nastreven met dit programma zijn:
- Adequater inrichten van onze informatiehuishouding;
- Sneller en efficiënter behandelen van Woo-verzoeken;
- Minder klachten oproepen voortkomend uit onduidelijke procedures, werkprocessen en communicatie;
- Vanzelfsprekender informatie beschikbaar stellen (van verleiden naar borgen in het DNA).
De drie bouwstenen van het programma zijn Openbaarmaking, Bewustwording en Informatiehuishouding. De projecten en activiteiten die daarbij horen variëren van het formuleren van beleid en het schrijven van handreikingen en handleidingen tot het ontwikkelen van trainingen.
In het programmateam zijn alle disciplines en specialismes vertegenwoordigd die nodig zijn om uitvoering te geven aan de projecten en activiteiten in het programma uit alle delen van de organisatie.
Opvang vluchtelingen
Asielopvang en huisvesting statushouders
In 2022 is de situatie rond asielopvang, doorstroming van statushouders naar huisvesting in gemeenten, waaronder ook alleenstaande minderjarige vluchtelingen (AMV’ers) verslechterd en ontstond een acute noodsituatie in de asielopvang door tekort aan opvangplekken. Gemeenten werd dringend verzocht extra opvangmogelijkheden te creëren en statushouders (versneld) te huisvesten. Bij gebrek aan beschikbare woningen kunnen flexibele, tijdelijke woningen, zogenaamde tussenvoorzieningen ook tot de mogelijkheden behoren.
Om tot een oplossing of althans beheersbaarheid van bovengenoemde problematiek te komen moeten (landelijk) plannen gemaakt worden voor de korte- middellange en lange termijn.
Op gemeentelijk niveau zorgen we er ook in 2023 voor dat we zo goed mogelijk voldoen aan de halfjaarlijkse taakstelling om statushouders die gekoppeld zijn aan onze gemeente te huisvesten. Gezien de krapte op de woningmarkt en de vele doelgroepen die een beroep doen op dezelfde sociale woningvoorraad blijft dit een enorme uitdaging. Het versneld opnemen van statushouders in een tussenvoorziening behoort ook tot de mogelijkheden. In 2022 is gestart met de ontwikkeling van een tussenvoorziening voor diverse doelgroepen, is een woonlocatie geschikt gemaakt voor de opvang van AMV’ers en worden meerdere locaties onderzocht op geschiktheid, die mogelijk gerealiseerd kunnen worden in 2023.
Opvang Oekraïense vluchtelingen
Daarnaast hebben gemeenten te maken gekregen met de opvang van Oekraïense vluchtelingen.
Sinds begin maart 2022 vangt Amstelveen ca. 725 ontheemden op uit Oekraïne. Ongeveer 360 – 400 ontheemden verblijven in 2 hotels binnen onze gemeente, de overige ca 330 personen bij gastgezinnen in de particuliere opvang. Een aantal van die laatste groep zijn in het derde kwartaal geplaatst in de tijdelijke units. Naast bed, bad en brood is de gemeente verantwoordelijk voor de organisatie van voorzieningen: maatschappelijke begeleiding, onderwijs en zorg. Sinds 1 april 2022 is staatsnoodrecht ingesteld waarmee de burgemeester de bijzondere bevoegdheid en verantwoordelijkheid heeft gekregen te voorzien in de noodzakelijke voorzieningen voor deze ontheemden.
De opvang van de ontheemden uit Oekraïne legt een groot beslag op de ambtelijke organisatie. Naar verwachting zullen in 2022 en 2023 13,5 fte belast zijn met werkzaamheden die samenhangen met de opvang van deze ontheemden in Amstelveen en Aalsmeer. Naast deze inzet van interne medewerkers is ook een bedrag van ca. € 1 mln. besteed aan extra en compenserende inhuur. Daarbovenop komt de bijdrage die van de organisatie gevraagd wordt voor de aanpak van de landelijke asielcrisis. Ook voor realisatie van crisisnoodopvang voor asielzoekers, voor AMV-ers en voor statushouders is extra personeelsinzet nodig.